नामर्द - भाग ३

"मी तुझ्याशी बोलतोय का?"
"अभय! आदरानं बोल गुरूजींशी, गेल्या वेळेसही त्यांनी प्रयत्न केले, पण गुण येईना म्हणून ह्यावेळेस मोठं हवन ठेवलं. त्यांच्या हाताने गुण येत नाही असं झालं नाही आजवर."
"अच्छा, तर गेल्या वेळेस ह्या कर्मांची फळं भोगली होती स्मृतीनं महिनाभर! चल पाखंड्या उचल आपलं चंबूगबाळं आणि निघ इथून!"
"अरे गुरूजींशी नीट बोल. त्यांना पूर्ण करू दे इलाज. स्मृती बरोबरच म्हणत होती, तू नसतानाच हे सगळं व्हायला हवं होतं." आई बोलतच होती. "गुरूजी माफ करा माझ्या मुलाला. गेली दहा वर्षं शहरात राहून बिथरलाय थोडा!"

"आई!" अभय रागानं नुसता थरथरत होता, "काय झालंय काय तुला? काय बोलतेयस तू? बाबा गेल्यापासून तुझं देवदेवस्की वाढलं होतं, ते मला दिसत होतं. पण ह्या थराला गेलंय ठाऊक नव्हतं. हे सगळं ह्या मुसळेबाईंच्या संगतीमुळे झालंय." अभयनं रागानं मुसळेबाईंकडे एक जळजळीत कटाक्ष टाकला. "आणि काय इलाज करणार आहे हा! जग कुठच्या कुठे गेलंय आणि तुम्ही ह्याच्या इलाजाकडे काय डोळे लावून बसलाय. आणि करायचाच असेल काही इलाज तर तो माझ्यावर..." स्मृतीनं त्याचा हात घट्ट धरून ओढला. त्यानं तिच्याकडे पाहिलं. त्याला भरून आलं होतं. तो तिच्याकडे ज्या नजरेनं पाहत होता, ते वर्णन करणं अशक्य आहे. अभयनं स्वतःवर ताबा मिळवायचा प्रयत्न केला.
"बरं झालं मला करमेना म्हणून त्यांना अर्ध्यातच सोडून मी परत आलो." बोलून तो मांत्रिकाकडे वळला, "आता निघतोयस बर्‍या बोलानं की धक्के मारून बाहेर काढू तुला सामानासकट!"
मांत्रिकानं एक जळजळीत कटाक्ष त्याच्याकडे आणि त्याच्या आईकडे टाकला आणि तो त्याची पिशवी उचलून निघाला. अभयची आई त्याच्यामागे, त्याची माफी मागत दारापर्यंत गेली. अभयनं मुसळेबाईंकडे पाहिलं. त्या थिजून स्तब्ध उभ्या होत्या, त्या एकदम भानावर आल्या आणि चटकन बाहेर गेल्या.
अभयनं स्मृतीकडे पाहिलं आणि तिला मिठीत घेतलं. आता तिचा आणि त्याचा दोघांचाही बांध फुटला.
**********

अभय आणि स्मृती त्यांच्या खोलीत बसले होते.
"तू आईला बोलली का नाहीस?"
"काय बोलायचं?"
"हेच की दोष माझ्यात आहे. मी नामर्द आहे!"
"बस! काहीबाही बोलू नकोस."
"कळलं आता मला किती वेदना झाल्या असतील, जेव्हा तुझा काहीच दोष नसताना ते लोक तुला वांझोटी म्हणत होते."
"अरे त्यांना काय कळे. अशिक्षित आहेत त्या!"
"अशिक्षित आहेत म्हणून अमानुष व्हायचं? गेल्या वेळेस तुझी काय अवस्था झाली होती ते आईलाही ठाऊक आहे. तरीही तिनं असं करावं?"
"अरे आजी व्हायचंय त्यांना!"
"आहे की ती अबोलीची आजी!"
"अरे नातू हवाय त्यांना!"
अभयनं कपाळाला हात मारला. "आत्ता लक्षात येतंय माझ्या! स्मृती, हे प्रकरण हाताबाहेर जाणार असं दिसतंय मला. आपण उद्याच्या उद्या पहाटेच इथून निघायचं. आय होप, तुझा चांगुलपणाचा आणि सोशिकपणाचा ताप आता उतरला असेल."
"अरे मी विचार केला इलाज होईस्तो त्या जे बोलतील तसं करावं, एकदा आपला इलाज पूर्ण झाला आणि मी गरोदर राहिले की त्यांनाही समाधान!"
"पण हे असले अमानुष प्रकार बघूनही तू गप्प राहिलीस?"
"कशाला दुखवायचं रे त्यांना!"
"हो हो आणि मला दुखवलेलं चालतं ना?" तो तिच्याजवळ गेला आणि तिचा चेहरा हातात घेत म्हणाला, "एव्हढा चांगुलपणा बरा नाही गं!" तिनं फक्त मान डोलावली.
"बरं ऐक आता. शहरात आमच्या फॅक्टरीत माझ्या अंडर एक सुपरवायझर आहे गगन म्हणून, ह्याच गावचा. त्यानं बोलावलं होतं. त्याच्या घरी जाऊन येतो. तू आराम कर, सामान आवर काही हवंतर आणि अमोल-वहिनी आल्याशिवाय खोलीतून बाहेर पडू नकोस. मी लवकरात लवकर यायचा प्रयत्न करतो."
**********

"तुमी येवडी आठवन ठिऊन येतासा! लय छान वाटतं." गगनची आई मनापासून सांगत होती. "न्हाईतर छोट्या लोकांकडे पाणी प्यायला पण येत न्हाईत लोक."
अभयच्या चेहर्‍यावर वेदना उमटली. त्यानं गगनकडे पाहिलं आणि म्हणाला, "काकू, आता तसलं काही राहिलं नाहीये हो. गगन आणि मी एकत्रच काम करतो, एकत्रच जेवतो. कधी वेगळेपणा वाटत नाही. तुम्ही असं काही बोलू नका हो. एकदम अवघडल्यासारखं होतं!" अभय गगनच्या खांद्यावर हात ठेवत म्हणाला.
त्या फक्त हसल्या. मग त्यांनी गगनच्या धाकट्या बहिणीला बोलावलं आणि अभयच्या पाया पडायला सांगितलं.

--
विद्याधर भिसे
vnb2005@gmail.com

१	२	३	४	५