माझ्यातल्या मलाच
अचानक कुठल्याश्या वळणावर भेटलेल्या माझ्यातल्या मलाच......
जखम संपते तिथे शब्द सुरू होतात
शब्द संपले की स्वर साकारतात
स्वर नेहमीच धावतात शब्दांपाठी
वेडे अर्थ शोधण्यासाठी,
अर्थ गवसताच सुरू होतं एक आक्रंदन !
शब्द हरवताना सूर उगवतात,
मनाच्या सर्व व्यथा, स्वरांच्या एवढ्या
समर्थ वैभवातही असतात,
पराधीन, पोरक्या आणि सर्वस्वी अनाथ.
तुला वाचलं आणि मन विषण्ण झालं.
काळाच्या गर्तेत जिवानिशी गाडलेले
माझे कोवळे स्वर, अचानक थडग्यातून
उठलेल्या आत्म्यासारखे माझ्या पुढ्यात उभे राहिले.
विजेसारखी लख्ख चमकून गेलीस क्षणभर
माझ्या ढगाळ आभाळात.
अंधाराला विजेचीच जखम व्हावी तसे
आतल्या जखमेचे सांकळते रक्त
तुझ्या शब्दातून क्षणभरच टपटपले.
जशी जशी ओळ येत गेली
तशी तशी तू लिहीत गेलीस
रोजच्या प्रवाहातून काहितरी टिपत गेलीस
का ही उदासिनता?
का ही अस्वस्थता?
का हा प्रक्षोभ?
का?
स्वतःतच गुरफटलेल्या तुझ्या दूरच्या यातनापथावर
माझे डोळे वळण्यासाठी
तुझ्या शब्दांची वेदना माझ्यापर्यंत पोचावी लागली
नाहीतर
तुझे दूरस्थ क्षितीज आजवर मी दुरूनच पाहत आले होते.
तुला स्वर आवडतात असे तूच म्हणालीस.
पण हाच का तो सुरांचा लगावा?
खर सांगू
स्वरांना ओळीत सजवताना
थिटी पडलीत तुझ्या प्रारब्धातील अक्षरे
स्वतःच्या लेखणीतून वर्षणाऱ्या
स्वतःचं समाधान करणाऱ्या
आत्मसंतुष्ट व काहीश्या
बटबटीत शब्दांवर
सावरीत आहेस तू
आपल्या मनाचा पराभूत तोल!
तुझ्या लिखाणामध्ये जितकी तू आहेस
तितकी कदाचित तुझ्यापाशीही नसशील
तुझ्या शब्दाशब्दांत सांकळलेली तुझी प्रतिमा
कदाचित तू ओळखली नसशील
कारण
खोल अंतर्यामी धुमसणारी तुझी व्यथा तुझ्या
शब्दांनीच शोषून घेतलीय.
मी हे सांगितलेलं कदाचित तुला
आवडणार नाही
पण मग
ही तगमग, ही अस्वस्थता
शाश्वत की अशाश्वत.
कारण सुखाला तसे फार काही लागत नाही
तगमगत्या कातरवेळी व्याकूळ जीवाला बिलगणारी
आवडत्या गीताची लकेर
एका स्नेहळ स्पर्शाने कोंडलेल्या जीवाला फुटणारे
आसवांचे पाझर
कुणाच्या आश्वासक डोळ्यांनी दुखऱ्या जीवावर
घातलेली मायेची फुंकर
सुखाला तसे फार काही लागत नाही
फक्त
ते लाभण्यासाठी उभा जन्म उन्हात घर
बांधावे लागते.
उन्हात बांधलेलं घर कुणा आगंतुकाची वाट पाहत असतं
गीताचे हळवे लडिवाळ सूर घराच्या गवाक्षातून
कधीकधी झिरपत येतात.
उन्हात बांधलेलं घर टक्क डोळ्यांनी वाट पाहत असतं
आसमंताची नीरव शांतता भेदीत मन गाणे गुणगुणू लागतं
घर शांत होतं.
डोळे मिटून घेतं.
दुःखालाच मग आपलंसं करावं लागतं.
जगाच्या अरिष्टांपासून दूर ठेवावं लागतं.
दुःखच फक्त आपलं असतं.
सरत्या संध्येच्या कातरक्षणी सोबत असते ती फक्त त्याचीच
दुःखाला मायेने जवळ केलं तर त्याचे काटेरी सल
बघता बघता गळून पडतात.
आणि स्वरांचा गोड सुवास त्याला येऊ लागतो.
त्या ओतप्रोत गंधांच्या संगतीत
आयुष्याची संध्याकाळही कधी उलटून जाते.
कारण
आयुष्य तसं कधीच कुणासाठी थांबत नाही
ते पुढेच जात असतं.
आपल्या गतीने.
गतीला पारखी होतात ती आपलीच पावलं.
त्या अडखळत्या, चाचपडत्या पावलांना आयुष्यच
ओढून नेते आपल्या मागे
कधी संथपणे, कधी फरपटत
निर्दयपणे खेचत.
काळाच्या शर्यतीत मृताम्यांना भाग घेता येत नाही.
पावलापावलागणिक दमछाक झाली तरी या शर्यतीत
धावावेच लागते ते जित्या जीवांना.
डोळ्यातले आसू पुसण्यापूर्वीच इथे तापल्या सळीने
डोळे कोरडे होतात आणि हरवलेली बुबुळे
नकळतच स्थिरावू लागतात, सभोवार पाहू लागतात.
सोबतीसाठी.
संगत मिळते तीही या शर्यतीत रखडणाऱ्या,
उरी फुटतानाही धावणाऱ्या जित्या जीवांचीच.
शब्दांच्या वाटेवर तुझे गाव जेव्हां लागले
तेव्हां पाय थबकले नाहीत तरी
हृदय मात्र थांबलं होतं.
तुझी व्यथा, तुझी खंत उभी राहिली माझ्यासमोर
मालकंसाच्या अवरोहात उतरणाऱ्या गांधारासारखी...
तुझ्या मुद्रेवरील संवेदनांच्या उदास ओळी वाचल्या
तेव्हा गळ्यातील स्वरांच्या ज्योतीसाठी
मीही क्षणभर स्थिरावले होते.
तुझ्या मनीचे पाखरू
काना, मात्रा आणि वेलांट्यात
पाय अडकून पडले आहे.
तुझ्या शब्दांनी
तुझ्या व्यथेचे डोळे झाकले असले तरी
आवाज नसलेले आंधळे हुंदके
मला स्पष्ट ऐकू येत आहेत.
तुझ्या अबोल डोळ्यांच्या आत किती डोहांचे काळेशार
पाणी आतल्याआत हिंदकळते आहे.
आत्ताच बोलून घे पोट उकलून
उद्या कदाचित उशिर होईल
कदाचित उद्या असणारही नाही........
--
भाग्यश्री सरदेसाई
shree_279@yahoo.com
जखम संपते तिथे शब्द सुरू होतात
शब्द संपले की स्वर साकारतात
स्वर नेहमीच धावतात शब्दांपाठी
वेडे अर्थ शोधण्यासाठी,
अर्थ गवसताच सुरू होतं एक आक्रंदन !
शब्द हरवताना सूर उगवतात,
मनाच्या सर्व व्यथा, स्वरांच्या एवढ्या
समर्थ वैभवातही असतात,
पराधीन, पोरक्या आणि सर्वस्वी अनाथ.
तुला वाचलं आणि मन विषण्ण झालं.
काळाच्या गर्तेत जिवानिशी गाडलेले
माझे कोवळे स्वर, अचानक थडग्यातून
उठलेल्या आत्म्यासारखे माझ्या पुढ्यात उभे राहिले.
विजेसारखी लख्ख चमकून गेलीस क्षणभर
माझ्या ढगाळ आभाळात.
अंधाराला विजेचीच जखम व्हावी तसे
आतल्या जखमेचे सांकळते रक्त
तुझ्या शब्दातून क्षणभरच टपटपले.
जशी जशी ओळ येत गेली
तशी तशी तू लिहीत गेलीस
रोजच्या प्रवाहातून काहितरी टिपत गेलीस
का ही उदासिनता?
का ही अस्वस्थता?
का हा प्रक्षोभ?
का?
स्वतःतच गुरफटलेल्या तुझ्या दूरच्या यातनापथावर
माझे डोळे वळण्यासाठी
तुझ्या शब्दांची वेदना माझ्यापर्यंत पोचावी लागली
नाहीतर
तुझे दूरस्थ क्षितीज आजवर मी दुरूनच पाहत आले होते.
तुला स्वर आवडतात असे तूच म्हणालीस.
पण हाच का तो सुरांचा लगावा?
खर सांगू
स्वरांना ओळीत सजवताना
थिटी पडलीत तुझ्या प्रारब्धातील अक्षरे
स्वतःच्या लेखणीतून वर्षणाऱ्या
स्वतःचं समाधान करणाऱ्या
आत्मसंतुष्ट व काहीश्या
बटबटीत शब्दांवर
सावरीत आहेस तू
आपल्या मनाचा पराभूत तोल!
तुझ्या लिखाणामध्ये जितकी तू आहेस
तितकी कदाचित तुझ्यापाशीही नसशील
तुझ्या शब्दाशब्दांत सांकळलेली तुझी प्रतिमा
कदाचित तू ओळखली नसशील
कारण
खोल अंतर्यामी धुमसणारी तुझी व्यथा तुझ्या
शब्दांनीच शोषून घेतलीय.
मी हे सांगितलेलं कदाचित तुला
आवडणार नाही
पण मग
ही तगमग, ही अस्वस्थता
शाश्वत की अशाश्वत.
कारण सुखाला तसे फार काही लागत नाही
तगमगत्या कातरवेळी व्याकूळ जीवाला बिलगणारी
आवडत्या गीताची लकेर
एका स्नेहळ स्पर्शाने कोंडलेल्या जीवाला फुटणारे
आसवांचे पाझर
कुणाच्या आश्वासक डोळ्यांनी दुखऱ्या जीवावर
घातलेली मायेची फुंकर
सुखाला तसे फार काही लागत नाही
फक्त
ते लाभण्यासाठी उभा जन्म उन्हात घर
बांधावे लागते.
उन्हात बांधलेलं घर कुणा आगंतुकाची वाट पाहत असतं
गीताचे हळवे लडिवाळ सूर घराच्या गवाक्षातून
कधीकधी झिरपत येतात.
उन्हात बांधलेलं घर टक्क डोळ्यांनी वाट पाहत असतं
आसमंताची नीरव शांतता भेदीत मन गाणे गुणगुणू लागतं
घर शांत होतं.
डोळे मिटून घेतं.
दुःखालाच मग आपलंसं करावं लागतं.
जगाच्या अरिष्टांपासून दूर ठेवावं लागतं.
दुःखच फक्त आपलं असतं.
सरत्या संध्येच्या कातरक्षणी सोबत असते ती फक्त त्याचीच
दुःखाला मायेने जवळ केलं तर त्याचे काटेरी सल
बघता बघता गळून पडतात.
आणि स्वरांचा गोड सुवास त्याला येऊ लागतो.
त्या ओतप्रोत गंधांच्या संगतीत
आयुष्याची संध्याकाळही कधी उलटून जाते.
कारण
आयुष्य तसं कधीच कुणासाठी थांबत नाही
ते पुढेच जात असतं.
आपल्या गतीने.
गतीला पारखी होतात ती आपलीच पावलं.
त्या अडखळत्या, चाचपडत्या पावलांना आयुष्यच
ओढून नेते आपल्या मागे
कधी संथपणे, कधी फरपटत
निर्दयपणे खेचत.
काळाच्या शर्यतीत मृताम्यांना भाग घेता येत नाही.
पावलापावलागणिक दमछाक झाली तरी या शर्यतीत
धावावेच लागते ते जित्या जीवांना.
डोळ्यातले आसू पुसण्यापूर्वीच इथे तापल्या सळीने
डोळे कोरडे होतात आणि हरवलेली बुबुळे
नकळतच स्थिरावू लागतात, सभोवार पाहू लागतात.
सोबतीसाठी.
संगत मिळते तीही या शर्यतीत रखडणाऱ्या,
उरी फुटतानाही धावणाऱ्या जित्या जीवांचीच.
शब्दांच्या वाटेवर तुझे गाव जेव्हां लागले
तेव्हां पाय थबकले नाहीत तरी
हृदय मात्र थांबलं होतं.
तुझी व्यथा, तुझी खंत उभी राहिली माझ्यासमोर
मालकंसाच्या अवरोहात उतरणाऱ्या गांधारासारखी...
तुझ्या मुद्रेवरील संवेदनांच्या उदास ओळी वाचल्या
तेव्हा गळ्यातील स्वरांच्या ज्योतीसाठी
मीही क्षणभर स्थिरावले होते.
तुझ्या मनीचे पाखरू
काना, मात्रा आणि वेलांट्यात
पाय अडकून पडले आहे.
तुझ्या शब्दांनी
तुझ्या व्यथेचे डोळे झाकले असले तरी
आवाज नसलेले आंधळे हुंदके
मला स्पष्ट ऐकू येत आहेत.
तुझ्या अबोल डोळ्यांच्या आत किती डोहांचे काळेशार
पाणी आतल्याआत हिंदकळते आहे.
आत्ताच बोलून घे पोट उकलून
उद्या कदाचित उशिर होईल
कदाचित उद्या असणारही नाही........
--
भाग्यश्री सरदेसाई
shree_279@yahoo.com
0 comments:
टिप्पणी पोस्ट करा